آلودگی هوا با انسان چه می‌کند؟
پزشکان شایع‌ترین سرطان مرتبط با آلودگی هوا را سرطان ریه می‌دانند. بیماری ای که سومین عامل مرگ و میر در کشور محسوب می‌شود. البته نرخ بالای ابتلا و مرگ و میر این نوع سرطان در ایران نه تنها به خاطر آلودگی هوا بلکه به خاطر اعتیاد ۱۵ تا ۲۰ میلیون سیگاری است. اما با این حال نمی‌توان نقش آلودگی هوا را در بروز سرطان نا دیده گرفت. آلودگی هوا علاوه بر بالا بردن نرخ ابتلا به سرطان، آرام آرام سبب تغییرات ساختاری و ژنتیکی در بافت‌های بدن و تبدیل به عامل سرطانزایی در بافت‌های دیگر نیز می‌شود. بر اساس نتایج یافته‌های پژوهش‌های جامع و طولانی‌مدت در اروپا، آمریکا و کانادا، آلودگی هوا سبب ازدیاد سرطان پستان (در مقطع سنی قبل و بعد از یائسگی) و سرطان مثانه می‌شود. نتایج مطالعه‌ای از تایوان نیز اخیرا ارتباط مستقیم آلودگی هوا را با سرطان مغز نشان داده است. تمام این هشدارها و آمارها حکایت از آن دارد که مقابله با این آلودگی از اهمیت بالایی برخوردار است . در طول سال‌های گذشته مقابله با این خطر زیست محیطی در دستور کار بسیاری از دولت‌ها قرار گرفته که این اقدامات گاه موثر و گاهی غیر موثر بوده است. اما دولت یازدهم که با شعار محیط زیست پا به عرصه اداره کشور نهاد اقدامات مبارزه با آلودگی هوا را از جمله برنامه‌های خود قرار داد و حاصل آن حذف کامل منواکسید کربن از هوای تهران، کاهش ۲۰ درصدی اثرات بنزن در هوا از طریق واردات بنزین یورو ۴ و تعویض خودروهای فرسوده و جلوگیری از تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری بود. یکی دیگر از اقداماتی که در رابطه با مقابله با آلودگی‌هوا چندی پیش انجام شد؛ تصویب لایحه هوای پاک بعد از ۲۲ سال در مجلس بود. این لایحه مسائل زیادی را برای مقابله با آلودگی‌هوا در بر می‌گیرد؛ کاهش سن معاینه فنی، تکالیف سازمان‌محیط‌زیست برای مقابله با امواج رادیویی، معافیت وسایل تولید داخل هیبریدی از پرداخت مالیات، اختصاص حق‌آبه تالاب‌ها برای جلوگیری از گرد و غبار و ….
در دولت یازدهم اقدامات دیگری برای مقابله آلودگی هوا انجام شد؛ جایگزینی ۴۰۰۰ دستگاه تاکسی فرسوده، کاهش مصرف مازوت در نیروگاه‌های کشور و جایگزینی با گاز طبیعی، تصویب موافقتنامه پاریس برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و مقابله با گرمایش زمین در هیات دولت و ارایه به مجلس شورای اسلامی، تهیه و تصویب برنامه و آیین‌نامه اجرائی مقابله با گرد و غبار در دولت و اجرای برنامه شناسایی کانون های داخلی گردوغبار در ۱۲ استان کشور و انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با کشور عراق برای کنترل و تثبیت کانون‌های گرد و غبار به عنوان مهمترین کانون‌های منطقه‌ای.
این اقدامات دولت یازدهم چه نتایجی داشت؟
خسرو صادق نیت رئیس مرکز سلامت محیط سازمان محیط زیست گفته است: بررسی‌هایی که در رابطه با بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا داشتیم و آمارهای اولیه که به دست آوردیم نشان می دهد تعداد مرگ کل در سنین بالای ۳۰ سال بر اثر عوامل مرگ منتسب به آثار ناشی از آلودگی هوا در سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۱۳۹۳ اثرات کاهشی داشته است و در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳ روند کاهش ادامه داشته است. این تاثیرات اما ناشی از کاهش روزهای آلوده در تهران بوده است. این اقدامات برای کاهش آلودگی‌هوا موثر هم بود و بر اساس آمار معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت از محیط‌زیست تعداد روزهایی که شاخص کیفیت آنها سالم بود از ۲۰۲ روز در سال ۹۲ به ۲۶۰ روز در سال ۹۵ رسیده است.
دولت دوازدهم برای آلودگی هوا چه برنامه‌ای دارد؟
حسن روحانی قصد دارد در دولت دوازدهم هم برنامه‌های خود را درباره آلودگی‌هوا ادامه داد و راهبردهای ۱۲گانه‌ای را اجرا کند که اولین آن در رابطه با آلودگی‌هوا است. ایجاد مدیریت یکپارچه و کارآمد کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها از جمله این راهبردهاست. یکی دیگر از موضوعاتی که در این برنامه محیط‌زیستی وجود دارد مسئله پیشبرد اقتصاد سبز است که ۲ بند آن به طور غیر مستقیم بر روی آلودگی‌هوا موثر است. این ۲ بند شامل حمایت از تولید انرژی‌های تجدیدپذیر از منابع باد و خورشید از طریق اصلاح نظام‌های قیمت‌گذاری انرژی، همکاری فناورانه با کشورهای پیشرو و اعمال استانداردهای محیط‌زیستی سختگیرانه، ادامه سیاست‌ها و برنامه‌های ملی تدوین‌شده برای مقابله با تغییراقلیم و کاهش گازهای گلخانه‌ای می‌شود. اجرایی شدن لایحه هوای‌پاک از دیگر برنامه‌های حسن روحانی در دولت دوازدهم است که تصویب آن در مجلس در دولت یازدهم محقق شده است. لایحه‌ای که در ۳۲ بند و تبصره به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روند کاهش آلودگی هوا اشاره دارد.
