۵۵آنلاین :

این در حالی است که محدودیت‌های مالی باعث شده تا همه استان‌ها در فهرست بارورسازی قرار نگیرند چون هزینه این کار سرسام‌آور است؛ طبق برآوردها هزینه هر پرواز یک‌میلیارد و یکصد‌میلیون ریال تخمین زده شده است. علت هزینه‌بر ‌بودن این پرواز‌ها کرایه هواپیما، میزان سوخت مصرفی و هزینه خرید مواد بارور‌کننده ابر است. از طرفی تعداد این هواپیما‌ها نیز محدود است و نمی‌توان برای هر استانی از آنها استفاده کرد، اما باروری ابر‌ها باعث تشدید بارندگی می‌شود و میزان بارش را ۱۰ تا ۱۵‌درصد افزایش می‌دهد. این بارش بی‌شک حجم آلودگی را کم می‌کند، اما نکته‌ای که مهم است، این است که هدف اصلی از باروری ابر‌ها، صرفا از بین بردن آلودگی نیست.همان‌طور که رئیس پیشین مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابر‌ها به «آرمان ملی» می‌گوید: تنها در ایران دو هواپیما مخصوص این کار وجود دارد که هر دو مجهز به تجهیزات باروری ابر‌ها هستند. بحث بارور کردن ابر‌ها با بارش و آلودگی هوا متفاوت است. اگر سامانه مناسب باران باشد، عملیات بارورسازی صورت می‌گیرد. زمانی که ابری وجود نداشته باشد، چطور می‌توان بارورسازی و بارندگی را به وجود آورد؟ اگر سامانه مساعد بارندگی وجود داشته باشد، با باروری ابر‌ها می‌توان بارش را تشدید کرد و از میزان آلودگی هوا کاست، اما زمانی که سامانه مساعد بارش در منطقه نداشته باشد چگونه می‌توانیم بارشی را خلق یا تشدید کنیم؟ در اصطلاح عام داریم که مردم می‌گویند آسمان ابری نیست تا باران ببارد، همین حالت عام در مورد باروری صدق می‌کند. این یعنی به عبارت بهتر یا به زبان ساده اگر ابر باشد، باروری هم هست.محمد مهدی جوادیان‌زاده ادامه می‌دهد: در سراسر جهان ابر‌ها با سه هدف بارور می‌شوند؛ افزایش بارندگی، جلوگیری از ریزش تگرگ و از بین بردن مه. در هیچ‌جای دنیا برای از بین بردن و رفع آلودگی هوا از بارورسازی ابر‌ها استفاده نمی‌کنند. افزایش بارندگی باعث تلطیف هوا، افزایش منابع آب و همچنین از بین رفتن خشکسالی می‌شود. با این حال مشخص است که رفع آلودگی هوا به‌عنوان هدف دوم مطرح است، چون هر چند تاثیر بارورسازی ابر‌ها در کاهش آلودگی مستقیم نیست اما نقش بسزایی در کاهش یا از بین رفتن آن دارد.

تاثیرات بارش بر خشکسالی

کشور به خاطر خشکسالی و مصرف منابع آبی دچار بحران شده است، حتی استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی و غربی که بارش بارندگی مناسبی دارند، با مشکلات خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند. خشک شدن دریاچه ارومیه مهر تائیدی بر این بحران زیست‌محیطی است. به این ترتیب هر چند بارندگی تاثیر مستقیمی بر کاهش آلودگی هوا نداشته باشد، اما هرچه باران بیشتر باشد خاک نیز مرغوب‌تر و مرطوب‌تر است، هرچه باران بیشتر ببارد، گرد و خاک کمتر است، هرچه آب بیشتر باشد غبار کمتری در هوا پراکنده می‌شود. به همین دلیل هر زمان که سامانه بارش وجود داشته باشد، هواپیما‌ها هم آماده باروری می‌شوند.

شایعه‌‌های دروغ

بی‌شک اجرای هر طرحی پیامد‌ها و شایعاتی را به همراه دارد. شایعاتی که با گذشت زمان رنگ واقعیت به خود می‌گیرند و بحث‌های جنجالی را به وجود می‌آورند. بارورسازی ابر‌ها نیز از این امر مستثنا نبود و یکی از شایعاتی را که سر زبان‌ها انداخت این بود که ابرهای بارور شده باعث بارش‌های ویرانگر در کشورهای همسایه می‌شوند. رئیس مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابر‌ها درخصوص صحت و سقم این قضیه می‌گوید: این شایعه مبتنی بر بحث غلطی است که به هیچ‌وجه امکانپذیر نیست. سامانه‌هایی که در آسمان وجود دارند به‌طور متوسط ۴۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارند. زمانی که خیلی سرعت بگیرند سرعتشان به ۸۰ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد. در توفان خردادماه که ویرانگری زیادی به وجود آورد، سرعت لایه‌های بالای جوی ۵۲ کیلومتر در ساعت بود. در حالی که سطح زمین توفانی برپا بود که خسارت زیادی را به وجود آورد. لایه‌های بالای جو سرعت متعادلی دارند. از طرفی موادی که برای باروری استفاده می‌کنیم نیم تا یک ساعت اثرگذاری دارند. اگر ما حداکثر زمان را که یک ساعت است با حداکثر سرعت که ۸۰ کیلومتر است در نظر بگیریم، در یک ساعت که بارش آغاز می‌شود، تنها یک ابر می‌تواند ۸۰ کیلومتر مسافت طی کند. درحالی که کشورهای همسایه فاصله چند‌هزار کیلومتری با ابر‌ها دارند. از طرفی سنسورهای روی هواپیما هر لحظه سرعت و جهت سامانه‌ها را نشان می‌دهد و ما باتوجه به نقطه هدف، باروری را آغاز می‌کنیم.

نجات ایران از خشکی

یک فعال محیط زیست در رابطه با تاثیر بارورسازی ابرها بر روند خشکسالی و آلودگی هوا می‌گوید: ایران ابرهای زیادی دارد و اگر تمامی این ابر‌ها بارور شوند، ایرانی که از خشکی رنج می‌برد نجات پیدا می‌کند. با افزایش باران، دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌ها پر آب می‌شوند. در نتیجه حیوانات و پرندگان به تالاب‌ها بازمی‌گردند. از طرفی زراعت و کشت و کار هم رونق می‌گیرد. اسماعیل کهرم خاطرنشان می‌کند: زمانی که بارندگی زیاد باشد و زمین آماده کشت؛ درنتیجه کشاورزی رونق می‌گیرد و زمین‌هایی که خشک و لم یزرع افتاده بودند، سر سبز می‌شوند. با کاشت روی زمین‌ها، از بلند شدن خاک آنها جلوگیری می‌شود و محصولات این اجازه را نمی‌دهند که باد، خاک را به هوا بلند کند. خاکی که یکی از دلایل آلودگی هوا به شمار می‌آید. ایران سرزمینی است که روی کمربند خشک و نیمه خشک قرار گرفته است، با بارور کردن این ابر‌ها سبزی و خرمی به زمین بازمی‌گردد. وی در پاسخ به این سوال که رابطه این موضوع با آلودگی‌های شهری چطور می‌تواند باشد، می‌گوید: خاک و غبار، بخشی از آلودگی‌های شهری است. در کنار آن ازدیاد جمعیت و افزایش رفت و آمدهای شهرنشین‌ها آلودگی را چند برابر کرده است. زمانی که سرسبزی به زمین برمی‌گردد، به این ترتیب جمعیت شهر‌ها کاهش می‌یابد و با کم شدن این جمعیت به تناسب آلودگی صوتی و هوایی کمتر تولید می‌شود. ما در کشور بارندگی زیادی نداریم اما این بارور کردن‌های باعث می‌شود که میزان بارندگی افزایش یابد و زمین که در مرز نابودی است نجات پیدا کند و حیات وحش نیز زنده شود.