به گزارش دیبا خبر به نقل از سلامت آنلاین، ۱۶ سال پیش قانون اهدای عضو در مجلس تصویب شد، رسانه های مختلف برای فرهنگ سازی پیشقدم شدند، برای خانواده های فرد مرگ مغزی به تصویر کشیدند و نوشتند و گفتند اگر اهدای عضو کنید، خیلی ها فرصت زندگی دوباره پیدا می کنند. گوشزدها بی تاثیر نبود، اما مثال زدنی هم نبود. هنوز هم بسیاری از خانواده های افراد مرگ مغزی به دلایل مختلفی راضی به اهدای عضو نمی شوند. آن هم در شرایطی که به گفته پزشکان، اهدای یک تا هشت ارگان حیاتی از هر بیمار مرگ مغزی، می‌تواند دست کم جان یک تا هشت بیمار را نجات دهد، اما به دلیل نهادینه نشدن فرهنگ اهدای عضو، شاهد هستیم که بر اساس آمارهای رسمی، به طور میانگین روزی هشت بیمار نیازمند به پیوند عضو، جان خود را از دست می دهند.

۲۵ هزار بیمار بنا بر اعلام وزارت بهداشت، بی صبرانه چشم انتظار پیوند عضو هستند. بیمارانی که هر ثانیه و هر دقیقه برای آن ها بسیار سخت می گذرد. انتظار، انتظار و باز هم انتظار تا بلکه، شاید، دل خانواده فرد مرگ مغزی به رحم بیاید و رضایت بدهند اعضای بدن عزیز از دست رفته شان به آن ها پیوند زده شود. گاهی این انتظارها فرجام خوشی دارد و پیوند می شوند، اما بعضی وقت ها انتظار برای گرفتن عضو آن قدر به درازا می کشد که طبق آمار اعلام شده، روزانه بین هفت تا ۱۰ بیمار نیازمند به پیوند عضو در کشور به دلیل نرسیدن عضو پیوندی، از دنیا می روند.

نمونه بارز این وضعیت بحرانی، حرف های وزیر بهداشت در مورد پیوند کلیه است که می گوید: بیماران بسیاری از خانواده‌ها نیازمند پیوند کلیه هستند و زشت است که عده‌ای کلیه‌ فروشی کنند و عده‌ای نیز آن را بخرند. اگر کلیه مورد نیاز با روندی درست در اختیار نیازمندان پیوند عضو قرار می گرفت، شاید می توانستیم ۸۰۰ مورد پیوند در سال را به سه یا چهار هزار مورد برسانیم.

از بین متقاضیان پیوند قلب، ریه، کبد، مغز استخوان و کلیه اما بیماران نیازمند به پیوند کلیه بیشترین آمار را به گفته کتایون نجفی زاده، رئیس اداره پیوند وزارت بهداشت، به خود اختصاص داده اند. آن طور که او آمار می دهد، در حدود ۲۷ هزار بیمار دیالیزی در کشور وجود دارند که نیمی از آن‌ها می توانند با پیوند کلیه از رنج دیالیز خلاص شوند در حالی که از این تعداد تنها سالانه حدود دو هزار و ۶۰۰ پیوند کلیه انجام می شود.

بیماران نیازمند به قلب و کلیه نیز به همین اندازه زجر می کشند و بر اساس آمارهای نجفی زاده، در عرض یک ماه، ۱۰ بیمار در لیست پیوند قلب در تهران فوت کرده اند.

نتیجه این می شود که به گفته او، ۹۰ درصد افراد در لیست انتظار دریافت عضو پیوندی، در حالی فوت می کنند که اعضای سالم بسیاری از بیمارن مرگ مغزی که هر یک می توانند یک انسان را از مرگ حتمی نجات دهند، به آغوش سرد خاک سپرده می شوند.

رضایت گرفتن از خانواده فرد مرگ مغزی یک علم است

یک علت عمده مرگ ۹۰ درصد از بیماران نیازمند به پیوند عضو، رضایت ندادن خانواده فرد مرگ مغزی است. باورهای مذهبی، تغییر شکل بدن متوفی، نپذیرفتن مرگ فرد، تلقین نادرست اطرافیان در زنده ماندن احتمالی بیمار مرگ مغزی همه و همه دست به دست هم می دهند تا خانواده فرد مرگ مغزی به راحتی رضایت ندهند و گاه خانواده نیازمند به عضو پیوندی را متهم به بی عاطفگی کنند.

کتایون نجفی زاده رئیس سابق اداره پیوند وزارت بهداشت نیز تایید می کند که فرایند گرفتن رضایت از خانواده های مرگ مغزی کاملا علمی و مبتنی بر دانش است. به گفته او سالانه بین پنج تا هشت هزار نفر در کشور مرگ مغزی می شوند که از این تعداد، ۵۰ درصد افراد باید به مرحله اهدا عضو برسند، اما تنها ۷۰۰ خانواده برای پیوند اعضا رضایت خود را اعلام می کنند.

او به استفاده از تجارب سایر کشورها از جمله اسپانیا که در زمینه پیوند و اهدا عضو در کل دنیا حرف اول را می زند، اشاره کرده و می گوید:صحبت کردن با خانواده داغدار یک علم است و هر کسی اجازه ندارد با آنها صحبت کند. در صورتی که در علم اهدای عضو، چگونگی ارتباط و صحبت کردن با خانواده داغدیده راه و چاه خودش را دارد و در جریان این مذاکره به جای تنش باید آرامش به آن خانواده منتقل شود.

با تمام مشکلات پیش رو، اما به گفته نجفی زاده سطح آگاهی خانواده ها در سال های اخیر افزایش پیدا کرده است و به همین دلیل اگر در گذشته ۴۸ ساعت طول می کشید تا خانواده یک مرگ مغزی اعلام رضایت کنند، اما با اقداماتی در که در جهت فرهنگ سازی اهدی عضو صورت گرفته، هم اکنون این رقم به زیر شش ساعت کاهش پیدا کرده است.

در پیوند عضو، ثانیه ها حکم طلا را دارند

در بحث اهدای موفق عضو پیوندی، سرعت در تصمیم گیری حرف اول را می زند. هرچه زمان رضایت گیری از خانواده کمتر باشد، به همان نسبت اعضای بیشتری از بدن فرد مرگ مغزی به بیماران نیازمند پیوند زده می شود. به گفته پزشکان، اگر خانواده فرد مرگ مغزی، زیر ۱۲ ساعت رضایت خود را اعلام کنند، ۷۱ درصد ارگان های بدن از جمله ریه که عضو بسیار حساسی است، قابلیت استفاده دارند.

اما اگر زمان رضایت بین ۱۲ تا ۱۴ ساعت طول بکشد، ۲۶ درصد از ارگان های بدن سالم می مانند، اما ریه از بین می رود. زیرا ریه در زمانی کمتر از هفت ساعت قابلیت پیوند دارد. اما اگر ۲۴ ساعت از زمان رضایت گرفتن بگذرد، تنها سه درصد ارگان های بدن همچون کبد، قلب و کلیه سالم می مانند و می توان آن ها را پیوند زد.

فرهنگ سازی، کلید افزایش اهدای عضو

اگر روند اهدای عضو، از گرفتن رضایت تا زمان پیوند به درستی طی شود و آمار اهدای عضو به حد قابل قبولی برسد، به قول ایرج حریرچی، قائم مقام وزارت بهداشت، نه تنها هیچ بیماری در لیست انتظار پیوند باقی نمی ماند، بلکه اعضای افراد مرگ مغزی نیز بدون استفاده دفن نمی شوند و هیچ فردی دیگر اقدام به فروش کلیه خود نخواهد کرد.

برای تشویق خانواده های فرد مرگ مغزی به اهدای عضو یا پر کردن کارت های اهدا عضو توسط مردم نیز هیچ راهی جز اشاعه فرهنگ اهدای عضو وجود ندارد و در صورت گسترش این فرهنگ ایثارگرانه است که اعضای بدن افراد پس از مرگ، زندگی دوباره ای به خانواده های نیازمند به پیوند عضو خواهد بخشید.

انتهای پیام/